github.com/krum110487/go-htaccess@v0.0.0-20240316004156-60641c8e7598/tests/data/apache_2_2_34/manual/suexec.html.tr.utf8 (about)

     1  <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
     2  <!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Strict//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-strict.dtd">
     3  <html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" lang="tr" xml:lang="tr"><head>
     4  <meta content="text/html; charset=UTF-8" http-equiv="Content-Type" />
     5  <!--
     6          XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
     7                This file is generated from xml source: DO NOT EDIT
     8          XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
     9        -->
    10  <title>SuEXEC Desteği - Apache HTTP Sunucusu Sürüm 2.2</title>
    11  <link href="./style/css/manual.css" rel="stylesheet" media="all" type="text/css" title="Main stylesheet" />
    12  <link href="./style/css/manual-loose-100pc.css" rel="alternate stylesheet" media="all" type="text/css" title="No Sidebar - Default font size" />
    13  <link href="./style/css/manual-print.css" rel="stylesheet" media="print" type="text/css" /><link rel="stylesheet" type="text/css" href="./style/css/prettify.css" />
    14  <script src="./style/scripts/prettify.min.js" type="text/javascript">
    15  </script>
    16  
    17  <link href="./images/favicon.ico" rel="shortcut icon" /><link href="http://httpd.apache.org/docs/current/suexec.html" rel="canonical" /></head>
    18  <body id="manual-page"><div id="page-header">
    19  <p class="menu"><a href="./mod/">Modüller</a> | <a href="./mod/directives.html">Yönergeler</a> | <a href="http://wiki.apache.org/httpd/FAQ">SSS</a> | <a href="./glossary.html">Terimler</a> | <a href="./sitemap.html">Site Haritası</a></p>
    20  <p class="apache">Apache HTTP Sunucusu Sürüm 2.2</p>
    21  <img alt="" src="./images/feather.gif" /></div>
    22  <div class="up"><a href="./"><img title="&lt;-" alt="&lt;-" src="./images/left.gif" /></a></div>
    23  <div id="path">
    24  <a href="http://www.apache.org/">Apache</a> &gt; <a href="http://httpd.apache.org/">HTTP Sunucusu</a> &gt; <a href="http://httpd.apache.org/docs/">Belgeleme</a> &gt; <a href="./">Sürüm 2.2</a></div><div id="page-content"><div class="retired"><h4>Please note</h4>
    25              <p> This document refers to a legacy release (<strong>2.2</strong>) of Apache httpd. The active release (<strong>2.4</strong>) is documented <a href="http://httpd.apache.org/docs/current">here</a>. If you have not already upgraded, please follow <a href="http://httpd.apache.org/docs/current/upgrading.html">this link</a> for more information.</p>
    26          <p>You may follow <a href="http://httpd.apache.org/docs/current/suexec.html">this link</a> to go to the current version of this document.</p></div><div id="preamble"><h1>SuEXEC Desteği</h1>
    27  <div class="toplang">
    28  <p><span>Mevcut Diller: </span><a href="./en/suexec.html" hreflang="en" rel="alternate" title="English">&nbsp;en&nbsp;</a> |
    29  <a href="./fr/suexec.html" hreflang="fr" rel="alternate" title="Français">&nbsp;fr&nbsp;</a> |
    30  <a href="./ja/suexec.html" hreflang="ja" rel="alternate" title="Japanese">&nbsp;ja&nbsp;</a> |
    31  <a href="./ko/suexec.html" hreflang="ko" rel="alternate" title="Korean">&nbsp;ko&nbsp;</a> |
    32  <a href="./tr/suexec.html" title="Türkçe">&nbsp;tr&nbsp;</a></p>
    33  </div>
    34  
    35      <p><strong>SuEXEC</strong> özelliği, Apache kullanıcılarına
    36        <strong>CGI</strong> ve <strong>SSI</strong> programlarını sunucunun
    37        aidiyetinde çalıştığı kullanıcıdan farklı bir kullanıcının aidiyetinde
    38        çalıştırma olanağı verir. Normalde, <strong>CGI</strong> ve
    39        <strong>SSI</strong> programlarını çalıştıranla sunucuyu çalıştıran
    40        aynı kullanıcıdır.</p>
    41  
    42      <p>Gerektiği gibi kullanıldığında bu özellik, kullanıcılara
    43        <strong>CGI</strong> ve <strong>SSI</strong> programlarını çalıştırma
    44        ve geliştirmeye izin vermekle ortaya çıkan güvenlik risklerini azaltır.
    45        Bununla birlikte, <strong>suEXEC</strong> gerektiği gibi
    46        yapılandırılmadığı takdirde bazı sorunlara yol açabilir ve bilgisayar
    47        güvenliğinizde yeni delikler ortaya çıkmasına sebep olabilir.
    48        Güvenlikle ilgili mevcut sorunlarla başa çıkmada ve <em>setuid
    49        root</em> programları yönetmekte bilgi ve deneyim sahibi değilseniz
    50        <strong>suEXEC</strong> kullanmayı kesinlikle düşünmemenizi
    51        öneririz.</p>
    52    </div>
    53  <div id="quickview"><ul id="toc"><li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#before">Başlamadan önce</a></li>
    54  <li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#model">SuEXEC Güvenlik Modeli</a></li>
    55  <li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#install">suEXEC’in Yapılandırılması ve Kurulumu</a></li>
    56  <li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#enable">suEXEC’in etkin kılınması ve iptal edilmesi</a></li>
    57  <li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#usage">SuEXEC’in kullanımı</a></li>
    58  <li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#debug">SuEXEC ve hata ayıklama</a></li>
    59  <li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#jabberwock">Uyarılar ve Örnekler</a></li>
    60  </ul><ul class="seealso"><li><a href="#comments_section">Yorum</a></li></ul></div>
    61  <div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
    62  <div class="section">
    63  <h2><a name="before" id="before">Başlamadan önce</a></h2>
    64  
    65      <p>Belgeye balıklama dalmadan önce, Apache Grubu ve bu belge ile ilgili
    66        kabuller hakkında bilgi sahibi olmalısınız.</p>
    67  
    68      <p>Öncelikle, üzerinde <strong>setuid</strong> va <strong>setgid</strong>
    69        işlemlerinin yapılabildiği Unix türevi bir işletim sistemi
    70        kullandığınızı varsayıyoruz. Tüm komut örnekleri buna dayanarak
    71        verilmiştir. Bu desteğe sahip başka platformlar varsa onlardaki
    72        yapılandırma burada anlattığımız yapılandırmadan farklı olabilir.</p>
    73  
    74      <p>İkinci olarak, bilgisayarınızın güvenliği ve yönetimi ile ilgili bazı
    75        temel kavramları bildiğinizi kabul ediyoruz. Buna
    76        <strong>setuid/setgid</strong> işlemlerinin sisteminiz ve güvenlik
    77        seviyesi üzerindeki etkilerini bilmek dahildir.</p>
    78  
    79      <p>Üçüncü olarak, <strong>suEXEC</strong> kodunun
    80        <strong>değiştirilmemiş</strong> bir sürümünü kullandığınızı
    81        varsayıyoruz. Tüm suEXEC kodu, geliştiricilerin yanında sayısız beta
    82        kullanıcısı tarafından dikkatle incelenmiş ve denenmiştir. Kodların hem
    83        basit hem de sağlam bir şekilde güvenli olması için gerekli tüm
    84        önlemler alınmıştır. Bu kodun değiştirilmesi beklenmedik sorunlara ve
    85        yeni güvenlik risklerine yol açabilir. Özellikle güvenlikle ilgili
    86        programlarda deneyimli değilseniz suEXEC kodunda kesinlikle bir
    87        değişiklik yapmamalısınız. Değişiklik yaparsanız kodlarınızı gözden
    88        geçirmek ve tartışmak üzere Apache Grubu ile paylaşmanızı öneririz.</p>
    89  
    90      <p>Dördüncü ve son olarak, Apache Grubunun suEXEC’i öntanımlı Apache
    91        kurulumunun bir parçası yapmama kararından bahsetmek gerekir. Bunun
    92        sonucu olarak, suEXEC yapılandırması sistem yöneticisinin ayrıntılı bir
    93        incelemesini gerektirir. Gerekli incelemeden sonra yönetici tarafından
    94        suEXEC yapılandırma seçeneklerine karar verilip, normal yollardan
    95        sisteme kurulumu yapılır. Bu seçeneklerin belirlenmesi, suEXEC
    96        işlevselliğinin kullanımı sırasında sistem güvenliğini gerektiği gibi
    97        sağlamak için yönetici tarafından dikkatle saptanmayı gerektirir. Bu
    98        sürecin ayrıntılarının yöneticiye bırakılma sebebi, Apache Grubunun
    99        suEXEC kurulumunu, suEXEC’i dikkatle kullanacak yeterliliğe sahip
   100        olanlarla sınırlama beklentisidir.</p>
   101  
   102      <p>Hala bizimle misiniz? Evet mi? Pekala, o halde devam!</p>
   103  </div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
   104  <div class="section">
   105  <h2><a name="model" id="model">SuEXEC Güvenlik Modeli</a></h2>
   106  
   107      <p>SuEXEC yapılandırması ve kurulumuna girişmeden önce biraz da
   108        gerçekleşmesini istediğiniz güvenlik modelinin ayrıntıları üzerinde
   109        duralım. Böylece, suEXEC’in içinde olup bitenleri ve sisteminizin
   110        güvenliği için alınacak önlemleri daha iyi anlayabilirsiniz.</p>
   111  
   112      <p><strong>suEXEC</strong> işlevselliği, Apache HTTP Sunucusu tarafından
   113        gerektiği takdirde artalanda çalıştırılan bir setuid programa dayanır.
   114        Bu program, bir CGI veya SSI betiğine bir HTTP isteği yapıldığı zaman,
   115        bu betiği, yöneticinin ana sunucunun aidiyetinde çalıştığı kullanıcıdan
   116        farklı olarak seçtiği bir kullanıcının aidiyetinde çalıştırmak için
   117        çağrılır. Böyle bir istek geldiğinde, Apache artalandaki setuid
   118        programına, HTTP isteği yapılan programın ismiyle beraber aidiyetinde
   119        çalışacağı kullanıcı ve grup kimliklerini de aktarır.</p>
   120  
   121      <p>Artalanda çalıştırılan setuid program başarıyı ve başarısızlığı
   122        aşağıdaki süreci izleyerek saptar. Bunlardan herhangi biri başarısız
   123        olursa program başarısızlık durumunu günlüğe kaydeder ve bir hata
   124        vererek çıkar. Aksi takdirde çalışmaya devam eder.</p>
   125  
   126      <ol>
   127        <li>
   128          <strong>Setuid programı çalıştıran kullanıcı sistemin geçerli
   129          kullanıcılarından biri mi?</strong>
   130  
   131          <p class="indent">Bu, setuid programı çalıştıran kullanıcının
   132          sistemin gerçek bir kullanıcısı olduğunudan emin olunmasını sağlar.
   133          </p>
   134       </li>
   135  
   136       <li>
   137          <strong>Setuid program yeterli sayıda argümanla çağrılmış mı?
   138          </strong>
   139  
   140          <p class="indent">Apache’nin artalanda çağırdığı setuid program
   141            ancak yeterli sayıda argüman sağlandığı takdirde çalışacaktır.
   142            Argümanların sayısını ve sırasını Apache HTTP sunucusu bilir. Eğer
   143            setuid program yeterli sayıda argümanla çağrılmamışsa ya
   144            kendisinde bir değişiklik yapılmıştır ya da kurulu Apache
   145            çalıştırılabilirinin suEXEC ile ilgili kısmında yanlış giden bir
   146            şeyler vardır.</p>
   147        </li>
   148  
   149        <li>
   150          <strong>Bu geçerli kullanıcının bu setuid programı çalıştırma
   151            yetkisi var mı?</strong>
   152  
   153          <p class="indent">Sadece tek bir kullanıcı (Apache’nin aidiyetinde
   154            çalıştığı kullanıcı) bu programı çalıştırmaya yetkilidir.</p>
   155        </li>
   156  
   157        <li>
   158          <strong>Hedef CGI veya SSI programı hiyerarşik olarak güvenliği
   159            bozacak bir dosya yolu üzerinde mi?</strong>
   160  
   161          <p class="indent">Hedef CGI veya SSI programının dosya yolu '/' veya
   162            '..' ile başlıyor  mu? Buna izin verilmez. Hedef CGI veya SSI
   163            programı suEXEC’in belge kök dizininde yer almalıdır (aşağıda
   164            <code>--with-suexec-docroot=<em>DİZİN</em></code> seçeneğine
   165            bakınız).</p>
   166        </li>
   167  
   168        <li>
   169          <strong>Hedef kullanıcı ismi geçerli mi?</strong>
   170  
   171          <p class="indent">Hedef kullanıcı mevcut mu?</p>
   172        </li>
   173  
   174        <li>
   175          <strong>Hedef grup ismi geçerli mi?</strong>
   176  
   177          <p class="indent">Hedef grup mevcut mu?</p>
   178        </li>
   179  
   180        <li>
   181          <strong>Hedef kullanıcı <code>root</code> değil, değil mi?</strong>
   182  
   183          <p class="indent">Mevcut durumda, <code>root</code> kullanıcısının
   184            CGI/SSI programlarını çalıştırmasına izin verilmemektedir.</p>
   185        </li>
   186  
   187        <li>
   188          <strong>Hedef kullanıcı kimliği asgari kullanıcı numarasından
   189            <em>BÜYÜK</em> mü?</strong>
   190  
   191          <p class="indent">Asgari kullanıcı numarası yapılandırma sırasında
   192            belirtilir. Böylece CGI/SSI programlarını çalıştırmasına izin
   193            verilecek olası en düşük kullanıcı numarasını belirlemeniz mümkün
   194            kılınmıştır. Bu bazı “sistem” hesaplarını devreden çıkarmak için
   195            yararlıdır.</p>
   196        </li>
   197  
   198        <li>
   199          <strong>Hedef grup <code>root</code>  değil, değil mi?</strong>
   200  
   201          <p class="indent"><code>root</code> grubunun CGI/SSI
   202            programlarını çalıştırmasına izin verilmez.</p>
   203        </li>
   204  
   205        <li>
   206          <strong>Hedef grup numarası asgari grup numarasından
   207            <em>BÜYÜK</em> mü?</strong>
   208  
   209          <p class="indent">Asgari grup numarası yapılandırma sırasında
   210            belirtilir. Böylece CGI/SSI programlarını çalıştırmasına izin
   211            verilecek olası en düşük grup numarasını belirlemeniz mümkün
   212            kılınmıştır. Bu bazı “sistem” hesaplarını devreden çıkarmak için
   213            yararlıdır.</p>
   214        </li>
   215  
   216        <li>
   217          <strong>Apache’nin artalanda çağırdığı setuid program hedef
   218            kullanıcı ve grubun aidiyetine geçebildi mi?</strong>
   219  
   220          <p class="indent">Bu noktadan itibaren program setuid ve setgid
   221            çağrıları üzerinden hedef kullanıcı ve grubun aidiyetine geçer.
   222            Erişim grubu listesi de ayrıca kullanıcının üyesi olduğu tüm
   223            gruplara genişletilir.</p>
   224        </li>
   225  
   226        <li>
   227          <strong>Hedef CGI/SSI programının bulunduğu dizine geçebildik mi?
   228          </strong>
   229  
   230          <p class="indent">Dizin mevcut değilse dosyaları da içeremez. Hedef
   231            dizine geçemiyorsak bu, dizin mevcut olmadığından olabilir.</p>
   232        </li>
   233  
   234        <li>
   235          <strong>Hedef dizin Apache için izin verilen yerlerden biri mi?
   236          </strong>
   237  
   238          <p class="indent">İstek sunucunun normal bir bölümü için yapılmış
   239            olsa da istenen dizin acaba suEXEC’in belge kök dizini altında mı?
   240            Yani, istenen dizin, suEXEC’in aidiyetinde çalıştığı kullanıcının
   241            ev dizini altında bulunan, <code class="directive"><a href="./mod/mod_userdir.html#userdir">UserDir</a></code> ile belirtilen dizinin altında mı? (<a href="#install">suEXEC’in yapılandırma seçeneklerine</a>
   242            bakınız).</p>
   243        </li>
   244  
   245        <li>
   246          <strong>Hedef dizin başkaları tarafından yazılabilen bir dizin değil,
   247            değil mi?</strong>
   248  
   249          <p class="indent">Başkaları da yazabilsin diye bir dizin açmıyoruz;
   250            dizin içeriğini sadece sahibi değiştirebilmelidir.</p>
   251        </li>
   252  
   253        <li>
   254          <strong>Hedef CGI/SSI programı mevcut mu?</strong>
   255  
   256          <p class="indent">Mevcut değilse çalıştırılamaz.</p>
   257        </li>
   258  
   259        <li>
   260          <strong>Hedef CGI/SSI program dosyasına başkaları tarafından
   261            yazılamıyor, değil mi?</strong>
   262  
   263          <p class="indent">Hedef CGI/SSI programının dosyasına sahibinden
   264            başka kimsenin bir şeyler yazmasını istemeyiz.</p>
   265        </li>
   266  
   267        <li>
   268          <strong>Hedef CGI/SSI program setuid veya setgid <em>değil</em>,
   269            değil mi?</strong>
   270  
   271          <p class="indent">UID/GID‘i tekrar değiştirecek programlar
   272            çalıştırmayı istemeyiz.</p>
   273        </li>
   274  
   275        <li>
   276          <strong>Hedef kullanıcı/grup, programın kullanıcı/grubu ile aynı mı?
   277          </strong>
   278  
   279          <p class="indent">Hedef kullanıcı dosyanın sahibi mi?</p>
   280        </li>
   281  
   282        <li>
   283          <strong>İşlemlerin güvenle yapılabilmesi için süreç ortamını
   284            başarıyla temizleyebildik mi?</strong>
   285  
   286          <p class="indent">suEXEC, sürecin çalışacağı ortama güvenli bir
   287            program çalıştırma yolu sağlamaktan başka, yapılandırma sırasında
   288            oluşturulan güvenli ortam değişkenleri listesinde isimleri bulunan
   289            ortam değişkenlerinden başkasını aktarmayacaktır.</p>
   290        </li>
   291  
   292        <li>
   293          <strong>Hedef CGI/SSI programı haline gelip çalışabildik mi?</strong>
   294  
   295          <p class="indent">Burası suEXEC’in bitip CGI/SSI programının
   296            başladığı yerdir.</p>
   297        </li>
   298      </ol>
   299  
   300      <p>Bu süreç suEXEC güvenlik modelinin standart işlemlerini oluşturur.
   301        Biraz zorlayıcı ve CGI/SSI tasarımına yeni kurallar ve sınırlamalar
   302        getiriyor olsa da düşünülen güvenliği adım adım sağlayacak şekilde
   303        tasarlanmıştır.</p>
   304  
   305      <p>Düzgün bir suEXEC yapılandırmasının hangi güvenlik risklerinden
   306        kurtulmayı sağladığı ve bu güvenlik modelinin sunucu yapılandırmasıyla
   307        ilgili sorumluluklarınızı nasıl sınırlayabildiği hakkında daha
   308        ayrıntılı bilgi edinmek için bu belgenin <a href="#jabberwock">"Uyarılar ve Örnekler"</a> bölümüne bakınız.</p>
   309  </div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
   310  <div class="section">
   311  <h2><a name="install" id="install">suEXEC’in Yapılandırılması ve Kurulumu</a></h2>
   312  
   313      <p>Eğlence başlıyor.</p>
   314  
   315      <p><strong>suEXEC yapılandırma seçenekleri</strong><br />
   316      </p>
   317  
   318      <dl>
   319        <dt><code>--enable-suexec</code></dt>
   320  
   321        <dd>Bu seçenek, hiçbir zaman öntanımlı olarak kurulmayan ve
   322          etkinleştirilmeyen suEXEC özelliğini etkin kılar. suEXEC özelliğini
   323          kullanma isteğinizi Apache’nin kabul edebilmesi için
   324          <code>--enable-suexec</code> seçeneğinin yanında en azından bir tane
   325          de <code>--with-suexec-xxxxx</code> seçeneği belirtilmiş
   326          olmalıdır.</dd>
   327  
   328        <dt><code>--with-suexec-bin=<em>YOL</em></code></dt>
   329  
   330        <dd>Güvenlik sebebiyle <code>suexec</code> çalıştırılabilirinin
   331          bulunduğu yer sunucu koduna yazılır. Bu seçenekle öntanımlı yol
   332          değiştirilmiş olur. Örnek:<br />
   333          <code>--with-suexec-bin=/usr/sbin/suexec</code></dd>
   334  
   335        <dt><code>--with-suexec-caller=<em>KULLANICI</em></code></dt>
   336  
   337        <dd>Normalde Apache’nin aidiyetinde çalıştığı <a href="mod/mpm_common.html#user">kullanıcı</a>dır. Bu, bu programı
   338          çalıştırmasına izin verilen tek kullanıcıdır.</dd>
   339  
   340        <dt><code>--with-suexec-userdir=<em>DİZİN</em></code></dt>
   341  
   342        <dd><p>Kullanıcıların ev dizinleri altında suEXEC’in erişmesine izin
   343          verilen alt dizinin yerini tanımlar. Bu dizin altında suEXEC
   344          kullanıcısı tarafından çalıştırılacak tüm programlar "güvenilir"
   345          olmalıdır. Eğer “basit” bir <code class="directive"><a href="./mod/mod_userdir.html#userdir">UserDir</a></code> yönergesi kullanıyorsanız ( içinde “*”
   346          bulunmayan), bunun aynı dizin olması gerekir. Eğer burada belirtilen
   347          dizin, <code>passwd</code> dosyasında kullanıcı için belirtilmiş
   348          dizinin altında <code class="directive"><a href="./mod/mod_userdir.html#userdir">UserDir</a></code>
   349          yönergesinde belirtilen dizin olmadığı takdirde suEXEC işini
   350          gerektiği gibi yapmayacaktır. Öntanımlı değer
   351          <code>public_html</code>’dir.</p>
   352  
   353        <p>Eğer, sanal konaklarınızın herbiri farklı <code class="directive"><a href="./mod/mod_userdir.html#userdir">UserDir</a></code> yönergeleri içeriyorsa
   354          burada belirtilecek dizinin üst dizininin hepsinde aynı olması
   355          gerekir. <strong>Aksi takdirde, "~<em><code>kullanıcı</code></em>"
   356          istekleri düzgün çalışmayacaktır.</strong></p></dd>
   357  
   358        <dt><code>--with-suexec-docroot=<em>DİZİN</em></code></dt>
   359  
   360        <dd>Apache için belge kök dizinini belirler. Bu, (<code class="directive"><a href="./mod/mod_userdir.html#userdir">UserDir</a></code>’lardan başka) suEXEC için
   361          kullanılacak tek hiyerarşi olacaktır. Öntanımlı dizin sonuna
   362          "<code>/htdocs</code>" eklenmiş <code>--datadir</code> dizinidir.
   363          Yani, seçeneği "<code>--datadir=/home/apache</code>" olarak
   364          belirtmişseniz suEXEC çalıştırıcısı için belge kök dizini
   365          "<code>/home/apache/htdocs</code>" olur.</dd>
   366  
   367        <dt><code>--with-suexec-uidmin=<em>UID</em></code></dt>
   368  
   369        <dd>suEXEC kullanıcısının kullanıcı kimliği olarak izin verilen en
   370          düşük değeri belirler. Çoğu sistemde bu ya 500’dür ya da 100; 100
   371          öntanımlıdır.</dd>
   372  
   373        <dt><code>--with-suexec-gidmin=<em>GID</em></code></dt>
   374  
   375        <dd>suEXEC kullanıcısının grup kimliği olarak izin verilen en düşük
   376          değeri belirler. Çoğu sistemde bu 100 olup, seçeneğin de öntanımlı
   377          değeridir.</dd>
   378  
   379        <dt><code>--with-suexec-logfile=<em>DOSYA</em></code></dt>
   380  
   381        <dd>suEXEC hareketlerinin ve hatalarının kaydedileceği günlük
   382          dosyasının adını belirler (denetim ve hata ayıklama için
   383          kullanışlıdır). Öntanımlı günlük dosyası ismi
   384          "<code>suexec_log</code>" olup yeri (<code>--logfiledir</code>
   385          seçeneği ile belirtilen) günlük dosyaları dizinidir.</dd>
   386  
   387        <dt><code>--with-suexec-safepath=<em>YOL</em></code></dt>
   388  
   389        <dd>CGI çalıştırılabilirlerine aktarılacak güvenilir <code>PATH</code>
   390          ortam değişkeninin değerini tanımlar.
   391          "<code>/usr/local/bin:/usr/bin:/bin</code>" öntanımlıdır.</dd>
   392      </dl>
   393  
   394      <h3>SuEXEC çalıştırıcısının derlenmesi ve kurulumu</h3>
   395        
   396  
   397        <p>SuEXEC özelliğini <code>--enable-suexec</code> seçeneği ile
   398          etkinleştirdiyseniz <code>make</code> komutunu verdiğinizde Apache
   399          ile birlikte <code>suexec</code> çalıştırılabilir dosyası da
   400          derlenecektir.</p>
   401  
   402        <p>Tüm bileşenler derlendikten sonra <code>make install</code> komutunu
   403          vererek kurulumu tamamlayabilirsiniz. <code>suexec</code>
   404          çalıştırılabilir dosyası <code>--sbindir</code> seçeneği ile
   405          tanımlanan dizine kurulacaktır; öntanımlı yeri
   406          <code>/usr/local/apache2/bin/</code> dizinidir.</p>
   407  
   408        <p>Kurulum adımında <strong><em>root yetkisine</em></strong> sahip
   409          olmanız gerektiğini unutmayın. Çalıştırıcıya kullanıcı kimliğinin
   410          atanabilmesi ve dosyanın sahibi olan kullanıcı kimliği ile
   411          çalıştırılabilmesini mümkün kılan bitinin etkin kılınabilmesi için
   412          kurulumun <code><em>root</em></code> tarafından yapılması
   413          önemlidir.</p>
   414      
   415  
   416      <h3>Paranoyak yetkilendirme</h3>
   417        
   418  
   419        <p>SuEXEC çalıştırıcısı kendini çalıştıran kullanıcının
   420          <code class="program"><a href="./programs/configure.html">configure</a></code> betiğine
   421          <code>--with-suexec-caller</code> seçeneği ile belirtilen kullanıcı
   422          olup olmadığına bakacaksa da, bu sınamanın da bir sistem veya
   423          kütüphane çağrısı ile istismar edilmiş olma ihtimali gözardı
   424          edilmemelidir. Bunun meydana gelmesini önlemek için ve genelde
   425          yapıldığı gibi dosyanın izinlerini suEXEC çalıştırıcısı sadece Apache
   426          sunucusunun aidiyetinde çalıştığı kullanıcı tarafından çalıştırılacak
   427          şekilde ayarlayınız.</p>
   428  
   429        <p>Örneğin, sunucunuz şöyle yapılandırılmışsa:</p>
   430  
   431        <div class="example"><p><code>
   432            User apache<br />
   433            Group apache-grup<br />
   434        </code></p></div>
   435  
   436        <p>Ve <code class="program"><a href="./programs/suexec.html">suexec</a></code> çalıştırılabilir de
   437          <code>/usr/local/apache2/bin/</code> dizinine kurulmuşsa şu komutları
   438          vermelisiniz:</p>
   439  
   440        <div class="example"><p><code>
   441            chgrp apache-grup /usr/local/apache2/bin/suexec<br />
   442            chmod 4750 /usr/local/apache2/bin/suexec<br />
   443        </code></p></div>
   444  
   445        <p>Böylece suEXEC çalıştırıcısını Apache’yi çalıştıran grubun
   446          üyelerinden başkasının çalıştıramayacağından emin olabilirsiniz.</p>
   447      
   448  </div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
   449  <div class="section">
   450  <h2><a name="enable" id="enable">suEXEC’in etkin kılınması ve iptal edilmesi</a></h2>
   451      
   452  
   453      <p>Apache başlatıldığı sırada <code class="program"><a href="./programs/suexec.html">suexec</a></code> çalıştırıcısı
   454        için <code>--sbindir</code> seçeneği ile tanımlanan dizine bakar
   455        (seçeneğin öntanımlı değeri
   456        <code>/usr/local/apache/sbin/suexec</code>’tir). Apache düzgün
   457        yapılandırılmış bir suEXEC çalıştırıcısı bulduğu takdirde hata
   458        günlüğüne şöyle bir ileti yazacaktır:</p>
   459  
   460  <div class="example"><p><code>
   461      [notice] suEXEC mechanism enabled (wrapper: <var>/dosya/yolu/suexec</var>)
   462  </code></p></div>
   463  
   464      <p>Sunucu başlatıldığında bu ileti yazılmazsa sunucu ya çalıştırıcı
   465        programı umduğu yerde bulamamıştır ya da dosyanın <em>setuid</em> biti
   466        <em>root</em> tarafından etkin kılınmamıştır.</p>
   467  
   468       <p>SuEXEC mekanizmasını etkin kılmak istediğiniz sunucu çalışmaktaysa
   469        sunucuyu önce öldürmeli sonra yeniden başlatmalısınız.  Basit bir
   470        <code>HUP</code> veya <code>USR1</code> sinyali ile yeniden başlamasını
   471        sağlamak yeterli olmayacaktır.</p>
   472  
   473       <p>SuEXEC mekanizmasını iptal etmek için ise <code class="program"><a href="./programs/suexec.html">suexec</a></code>
   474        dosyasını sildikten sonra Apache sunucusunu öldürüp yeniden
   475        başlamalısınız.</p>
   476  </div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
   477  <div class="section">
   478  <h2><a name="usage" id="usage">SuEXEC’in kullanımı</a></h2>
   479  
   480      <p>CGI programlarına yapılan isteklerin suEXEC çalıştırıcısı tarafından
   481        yerine getirilebilmesi için sanal konağın bir <code class="directive"><a href="./mod/mod_suexec.html#suexecusergroup">SuexecUserGroup</a></code> yönergesi içermesi veya
   482        isteğin <code class="module"><a href="./mod/mod_userdir.html">mod_userdir</a></code> tarafından işleme konulması
   483        gerekir.</p>
   484  
   485      <p><strong>Sanal Konaklar:</strong><br />SuEXEC çalıştırıcısını farklı
   486        bir kullanıcı ile etkin kılmanın tek yolu <code class="directive"><a href="./mod/core.html#virtualhost">VirtualHost</a></code> bölümleri içinde <code class="directive"><a href="./mod/mod_suexec.html#suexecusergroup">SuexecUserGroup</a></code> yönergesini
   487        kullanmaktır. Bu yönergede ana sunucuyu çalıştıran kullanıcıdan farklı
   488        bir kullanıcı  belirterek ilgili sanal konak üzerinden CGI kaynakları
   489        için yapılan tüm isteklerin belirtilen <em>kullanıcı</em> ve
   490        <em>grup</em> tarafından çalıştırılması sağlanır. Bu yönergeyi
   491        içermeyen sanal konaklar için ana sunucunun kullanıcısı
   492        öntanımlıdır.</p>
   493  
   494      <p><strong>Kullanıcı dizinleri:</strong><br />
   495      <code class="module"><a href="./mod/mod_userdir.html">mod_userdir</a></code> tarafından işleme sokulan tüm istekler için
   496      suEXEC çalıştırıcısı istek yapılan kullanıcı dizininin sahibinin
   497      aidiyetinde çalıştırılacaktır. Bu özelliğin çalışması için tek
   498      gereklilik, kullanıcının SuEXEC çalıştırıcısı için etkin kılınmış olması
   499      ve çalıştırıcının yukarıdaki <a href="#model">güvenlik sınamalarından</a>
   500      geçebilmesidir. Ayrıca,  <code>--with-suexec-userdir</code> <a href="#install">derleme</a> seçeneğinin açıklamasına da bakınız.</p>
   501  </div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
   502  <div class="section">
   503  <h2><a name="debug" id="debug">SuEXEC ve hata ayıklama</a></h2>
   504  
   505      <p>SuEXEC çalıştırıcısı yukarıda değinildiği gibi günlük bilgilerini
   506        <code>--with-suexec-logfile</code> seçeneği ile belirtilen dosyaya
   507        yazacaktır. Çalıştırıcıyı doğru yapılandırarak kurduğunuzdan emin olmak
   508        istiyorsanız, yolunda gitmeyen şeyler var mı diye bu günlük dosyasına
   509        bakmayı ihmal etmeyin.</p>
   510  
   511  </div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
   512  <div class="section">
   513  <h2><a name="jabberwock" id="jabberwock">Uyarılar ve Örnekler</a></h2>
   514      
   515  
   516      <p><strong>UYARI!</strong> Bu bölüm henüz bitmedi. Bu bölümün son hali
   517        için <a href="http://httpd.apache.org/docs/2.2/suexec.html">çevrimiçi
   518        belgelere</a> bakınız.</p>
   519  
   520      <p>SuEXEC çalıştırıcısından dolayı sunucu ayarlarına bazı sınırlamalar
   521        getiren bir kaç önemli nokta mevcuttur. SuEXEC ile ilgili hata
   522        bildiriminde bulunmadan önce bunlara bir göz atmalısınız.</p>
   523  
   524      <ul>
   525        <li><strong>suEXEC ile ilgili önemli noktalar</strong></li>
   526  
   527        <li>Hiyerarşik sınırlamalar
   528  
   529          <p class="indent">Güvenlik ve verimlilik adına, tüm suEXEC
   530            isteklerinin sanal konaklar için üst düzey belge kökünün altındaki
   531            dosyalarla, kullanıcı dizinleri için ise üst düzey bireysel belge
   532            köklerinin altındaki dosyalarla sınırlı kalması gerekir. Örneğin,
   533            dört sanal konağınız varsa ve suEXEC çalıştırıcısının
   534            getirilerinden faydalanmak istiyorsanız, sanal konaklarınızın belge
   535            kök dizinlerini ana sunucunun belge kök dizininin altında kalacak
   536            şekilde yapılandırmanız gerekir (örnek yolda).</p>
   537        </li>
   538  
   539        <li>SuEXEC'in <code>PATH</code> ortam değişkeni
   540  
   541          <p class="indent">Bunu değiştirmek tehlikeli olabilir. Bu değişkende
   542            tanımladığınız her yolun <strong>güvenli</strong> bir dizini işaret
   543            ettiğinden emin olmalısınız. Başkalarının oralarda bir truva atı
   544            çalıştırmasını istemiyorsanız buna çok dikkat ediniz.</p>
   545        </li>
   546  
   547        <li>SuEXEC kodunda değişiklik
   548  
   549          <p class="indent">Gerçekte ne yaptığınızı bilmiyorsanız bu,
   550            <strong>büyük bir sorun</strong> olabilir. Böyle şeyler yapmaktan
   551            mümkün olduğunca uzak durmalısınız.</p>
   552        </li>
   553      </ul>
   554  
   555  </div></div>
   556  <div class="bottomlang">
   557  <p><span>Mevcut Diller: </span><a href="./en/suexec.html" hreflang="en" rel="alternate" title="English">&nbsp;en&nbsp;</a> |
   558  <a href="./fr/suexec.html" hreflang="fr" rel="alternate" title="Français">&nbsp;fr&nbsp;</a> |
   559  <a href="./ja/suexec.html" hreflang="ja" rel="alternate" title="Japanese">&nbsp;ja&nbsp;</a> |
   560  <a href="./ko/suexec.html" hreflang="ko" rel="alternate" title="Korean">&nbsp;ko&nbsp;</a> |
   561  <a href="./tr/suexec.html" title="Türkçe">&nbsp;tr&nbsp;</a></p>
   562  </div><div class="top"><a href="#page-header"><img src="./images/up.gif" alt="top" /></a></div><div class="section"><h2><a id="comments_section" name="comments_section">Yorum</a></h2><div class="warning"><strong>Notice:</strong><br />This is not a Q&amp;A section. Comments placed here should be pointed towards suggestions on improving the documentation or server, and may be removed again by our moderators if they are either implemented or considered invalid/off-topic. Questions on how to manage the Apache HTTP Server should be directed at either our IRC channel, #httpd, on Freenode, or sent to our <a href="http://httpd.apache.org/lists.html">mailing lists</a>.</div>
   563  <script type="text/javascript"><!--//--><![CDATA[//><!--
   564  var comments_shortname = 'httpd';
   565  var comments_identifier = 'http://httpd.apache.org/docs/2.2/suexec.html';
   566  (function(w, d) {
   567      if (w.location.hostname.toLowerCase() == "httpd.apache.org") {
   568          d.write('<div id="comments_thread"><\/div>');
   569          var s = d.createElement('script');
   570          s.type = 'text/javascript';
   571          s.async = true;
   572          s.src = 'https://comments.apache.org/show_comments.lua?site=' + comments_shortname + '&page=' + comments_identifier;
   573          (d.getElementsByTagName('head')[0] || d.getElementsByTagName('body')[0]).appendChild(s);
   574      }
   575      else { 
   576          d.write('<div id="comments_thread">Comments are disabled for this page at the moment.<\/div>');
   577      }
   578  })(window, document);
   579  //--><!]]></script></div><div id="footer">
   580  <p class="apache">Copyright 2017 The Apache Software Foundation.<br /><a href="http://www.apache.org/licenses/LICENSE-2.0">Apache License, Version 2.0</a> altında lisanslıdır.</p>
   581  <p class="menu"><a href="./mod/">Modüller</a> | <a href="./mod/directives.html">Yönergeler</a> | <a href="http://wiki.apache.org/httpd/FAQ">SSS</a> | <a href="./glossary.html">Terimler</a> | <a href="./sitemap.html">Site Haritası</a></p></div><script type="text/javascript"><!--//--><![CDATA[//><!--
   582  if (typeof(prettyPrint) !== 'undefined') {
   583      prettyPrint();
   584  }
   585  //--><!]]></script>
   586  </body></html>